Pierwsza Pasja Kaszubska w roku 2005
Kalendarz Pasji:
12.02.2005- godz. 18.00- kościół par. p.w. św. Leona Wielkiego (przy rondzie), ul. 3 Maja 19, 84-200 Wejherowo
13.02.2005- godz. 15.00- kościół par. p.w. Zwiastowania Pana, ul. Klasztorna 3, Żarnowiec
20.02.2005- godz. 16.30- kościół par. p.w. św. Floriana, ul. Wybickiego 34, 83-050 Kolbudy
27.02.2005- godz. 16.30- kościół par. p.w. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny, al. Żeromskiego 32, 84-120 Władysławowo
5.03.2005- godz. 18.30 – kościół par. p.w. św. Michała Archanioła, ul. 3 Maja 38a, 81-743 Sopot
6.03.2005- godz. 17.00- kościół par. p.w. Najświętszego Serca Pana Jezusa, 84-113 Wierzchucino 18
12.03.2005- godz. 18.00- kościół par. p.w. Najświętszego Serca Pana Jezusa, ul. Armii Krajowej 46, 81-365 Gdynia
13.03.2005- godz. 17.00- kościół par. p.w. M.B. Królowej Różańca Świętego , ul. Gdańska 20, 83-047 Przywidz
19.03.2005- godz. 13.00- Kościół par. archikatedralnej p.w. Trójcy Świętej, ul. Biskupa Edmunda Nowickiego 5, 80-330 Gdańsk Oliwa (Katedra Oliwska)
20.03.2005- godz. 16.00- kościół par. p.w. Najśw. Serca Pana Jezusa, ul. Pomorska , 77-135 Kramarzyny
Wystąpią soliści:
Jezus- Piotr Kapczyński
Ewangelista- Tomasz Fopke
Arcykapłan i Przewodnik Chóru- Ryszard Lorek
Piłat- Mirosław Lademann
Judasz- Wojciech Rybakowski
Piotr- Eugeniusz Pryczkowski
Chóry:
„Harmonia” z Wejherowa
„Kameralny Św. Wojciecha” z Redy
„Lutnia” z Luzina
„Morzanie” z Dębogórza
„Pięciolinia” z Lini
Przygotowanie chórów: Marcin Grzywacz, Tomasz Fopke, Przemysław Stanisławski i Jan Szulc
Dyryguje: Przemysław Stanisławski
Patronat nad trzecim cyklem koncertów Pierwszej Pasji Kaszubskiej objęli: Artur Jabłoński – Prezes Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego oraz Józef Reszke – Starosta Wejherowski.
Patronat medialny sprawują: Dziennik Bałtycki, Nasze Kaszuby (www.naszekaszuby.pl) i Radio „Kaszëbë“.
Po koncertach istnieje możliwość uzyskania wpisu autora Pasji na egzemplarzu nut utworu łącznie z nagraniem koncertu na CD.
O Pasji:
Pierwsza Pasja Kaszubska, autorstwa Tomasza Fopke powstała w roku 2002. Jest to utwór wokalny z elementami gry scenicznej na chór i solistów a’capella (bez towarzyszenia instrumentów)- w całości w języku kaszubskim. Oparta jest na fragmencie Męki Pańskiej z Ewangelii według Św. Marka tłumaczonej z greki na kaszubski przez O. Adama Ryszarda Sikorę OFM. Do wspomnianego fragmentu dołączono komentarze chóru i napisano muzykę. Forma utworu wymaga dużego chóru mieszanego i sześciu solistów.
Pierwsze wykonanie Pasji nastąpiło w roku 2002. Miało ono miejsce w wejherowskim kościele przyklasztornym O.O. Franciszkanów. Pomysł udało się zrealizować dzięki współpracy Starostwa Powiatowego w Wejherowie i samorządów: miasta Wejherowa oraz gmin Luzino i Linia. Z tych gmin pochodziły chóry, które stworzyły Zjednoczony Chór Powiatu Wejherowskiego. Były to: Chór Męski „Harmonia” z Wejherowa- dyr. Marcin Grzywacz i chóry mieszane: „Pięciolinia” z Lini- dyr. Jan Szulc i „Lutnia’ z Luzina- dyr. Tomasz Fopke, który dyrygował też całą Pasją i wykonał partię Ewangelisty.
Solistami byli także: Piotr Kapczyński- Jezus, Ryszard Lorek- Arcykapłan i Przewodnik Chóru, Mirosław Lademann- Piłat, Eugeniusz Pryczkowski- Piotr i Wojciech Rybakowski- Judasz.
Premiera spotkała się z dobrym przyjęciem. Zespół śpiewaków zaproszono na dalsze koncerty: do Jastarnii i Lęborka.
W roku 2003 tournee z Pasją liczyło 8 koncertów. Patronat objął prezes Zrzeszenia Kaszubsko- Pomorskiego- prof. Brunon Synak i O. Adam Ryszard Sikora OFM- prowincjał zakonu Franciszkanów w Polsce. Skład wykonawców powiększył się o chór Kameralny Św. Wojciecha z Redy pod dyrekcją Marcina Grzywacza, który dyrygował Pasją. Powiększyło się także grono solistów.
Dzięki wsparciu finansowemu kaszubskich samorządów, Wydawnictwo „Region” z Gdyni wydało nuty Pasji wraz z płytką kompaktową, które można nabywać po koncertach.
Recenzja Pasji pióra Jerzego Stachurskiego
Na początku zapytajmy się: co znaczy być twórcą Pierwszej Kaszubskiej Pasji, jeżeli ktoś podejmuje się takiego zadania i takiej odpowiedzialności? Od razu odsuńmy na bok wątpliwości, bo podobne pytanie stawiali sobie kompozytorzy pierwszych pasji w X wieku, którzy pisali do tekstów łacińskich.
Wtedy, jak też i dzisiaj, chodziło o umuzycznienie jednej z czterech ewangelii, w której jest historia męki i śmierci Jezusa Chrystusa.
„Passio” –oznacza cierpienie, stąd też kompozytor mocą muzyki tak wpływał na słowa, żeby słuchacz odczuwał tak, jak mógł to odczuwać wcześniej świadek tego dramatu.
Potrzeba artystycznej interpretacji tego tematu była przez wieki bodźcem dla wielu twórców. „Pasja” jako utwór osobny znana jest od IV wieku. Z początku była czytana. W wieku X zaczęto ją śpiewać. Najpierw w tonie chorałowym. Wykonywał ją jeden śpiewak. W XIII wieku podzielono ją na role trzech kapłanów. Postać Chrystusa przedstawiano w wolnym tempie przez kapłana o niskim głosie. Postać Ewangelisty śpiewał nieco szybciej mężczyzna o głosie średnim, a kolejny szybko i wysoko.
Właśnie do tej tradycji przedstawiania postaci z Ewangelii św. Marka nawiązuje Tomasz Fopke. Dobrana ekspresja głosu i budowa melodii podkreślają charakterystykę ewangelicznych postaci. Weźmy choćby muzyczną narrację Jezusa, która jest powściągliwa, liryczna a Judasza dysonansowa i chropowata. (…)Pasja odpowiada pasjom tworzonym w X wieku. Tonalność utworu wyraźnie sięga do wzorów średniowiecznych opartych na skalach kościelnych. Jej wykonawcami są soliści i chór a capella. Zdaje się, że T. Fopke podstawą swojej Pasji uczynił prostotę. W każdej części utworu skłania się do tradycji i znajduje w niej elementy stałe: śpiew a capella, skalowość, porządek narracyjny głównych bohaterów (recytatywy), partie chóralne (chorały, motety)- co dodatkowo wywołuje uczucie surowości. Do tego wszystkiego dochodzi jeszcze język kaszubski.
Pierszô Kaszëbskô Pasja Tomasza Fopke, zakorzeniona w muzyce średniowiecza jest nowym dziełem pokazującym duchowość muzyki Kaszubów. Kompozytor tym utworem włącza się do wielopokoleniowej dyskusji ludzkich uczuć (…)