Jan Drzéżdżón

[Jan Drzeżdżon]

(1937-1992)

Ùrodzył sã 16 maja 1937 r. w Domôtowie (pùcczi pòwiôt). Do spòdleczny szkòłë chòdzył w Domôtowie, Lesniewie ë Starzënie. W 1955 r. skùńcził Pedagògiczné Liceùm w Wejrowie, ë zaczął robic jakno szkólny w Tëłowie ë Lëbòcënie. Pózni ùcził jesz w Domôtowie, Łebczu ë Żelëstrzewie.

W latach 1960-65 D. sztudérowôł pòlonistikã na Wëższi Pedagògiczny Szkòle we Gduńskù (òd 1970 r. Gduńsczi Ùniwersytet). Magistersczi dokôz napisôł ò ùtwórstwie pisôrza J. Piépczi. W 1970 r. D. dostôł titel doktora za dokôz Literatura kaszubska w latach 1920-1939, wëdóny w 1973 r. pòd titlã: Piętno Smętka. Z problemów literatury regionalnej lat 1920-1939. Òd 1971 r. D. béł adiunktã na Wëższi Pedagògiczny Szkòle w Słëpskù (dzysô Pòmòrskô Pedagògicznô Akademiô), a òd 1976 r. ùczałim na Gduńsczim Ùniwersytece.

W rokù akademicczim 1973/74 D. béł wëjachóny na sztipendium do Zjednónëch Krajów Americzi ë Kanadë, a w 1978 r. do Norwegii.

W 1976 r. òstôł nôleżnikã Związku Literatów Polskich.

D. ùmarł, pò cãżczi chòroscë, 22 zélnika 1992 r. we Gduńskù. Pòchòwóny òstôł w rodny parafii – Mechòwie.

Òd 1965 r. D. pùblikòwôł artikle ò kaszëbsczi pismieniznie. Wëdôł dwie kriticznolëteracczé ksążczi tikającé ti témë: Wędrówki Remusowe po Kaszubach (1971) ë Piętno Smętka (1973), a téż historiã kaszëbsczi lëteraturë pt. Współczesna literatura kaszubska 1945-1980 (1986).

Òd 1972 r. drëkòwôł w cządnikù Pomerania prozã ë pòezjã. W 1974 r. w pismionie Gryf nalazło sã czile jegò wiérztów. Ksążkòwi pòeticczi debiut D. miôł w 1974 r. wëdónym zbiérkã Sklaniané pôcorë. Pò smiercë D. ùkôzôł sã zbiérk Przëszlë do mie (1995).

Przede wszëtczim D. béł równak prozajikã. Do jegò dokôzów pò kaszëbskù przënôlégają zbiérczi òpòwiôdaniów: W niedzelni wieczór (1974), Dzwónnik (1979), Na niwach (1991), Kòl Biélawë (1991), a téż pòwiésc: Twarz Smętka (1993).

Pò pòlskù mô wëdóné: Upiory (1975), Oczy diabła (1976), Leśna Dąbrowa (1977), Okrucieństwo czasu (1977), Wieczność i miłość (1977), Rozkosze miłości (1981), Karamoro (1983), Miasto automatów (1984), Twarz Boga (1984), Twarz lodowca (1986), Złoty pałacyk (1990), Czerwony Dwór (1992), Szary człowiek (1993).

Pisôł téż dlô dzecy ë młodzëznë. Ksążkòwò ùkôzałë sã (wszëtczé pò pòlskù): Tajemnica bursztynowej szkatułki (1977), Kraina Patalonków (1978), Poszukiwania (1980) ë Wśród ludzi (1981).

D. béł téż editorã kaszëbsczich tekstów m.jin. Alozjégò Bùdzysza Modra kraina (pò pòlskù, 1980), Zemja kaszëbskô (pò kaszëbskù, 1982), Annë Browarczik Zimkowe kwiatë (1979), ë Stanisława Òkònia Za lasem morze (1975). Robił téż przë antologii pòezji Modra struna (1973).

Dokôzë D. bëłë dolmaczoné na jãzëczi włosczi ë rusczi. Dostôł wiele nôdgrodów, m.jn. miona Wilhelma Macha (1975), m. Stanisława Piãtôka (1976), 2. nôdgrodã w kònkùrsu wëdowiznë Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza (1977). Pierszi, donądka niepùblikòwóny dokôz, Michał Drzymała albo tragedia narodowa (1970) òstôł wëróżniony przédną nôdgrodą na Ogólnopolskim Konkursie Literackim w Pòznanim (1970). W 1983 r. Karno Sztudérów Pòmòraniô ùtczëło D. Medalã Stolema.

Mionã D. je pòzwóny lëteracczi kònkùrs òrganizowóny òd 1996 r. bez Mùzeùm Pismieniznë ë Kaszëbskò-Pòmòrsczi Mùzyczi w Wejrowie, a téż kònkùrs gôdëszów dlô dzecy Bë nie zabëc mòwë starków, òrganizowóny bez Mùzeùm Pùcczi Zemi w Pùckù.