Teksty słowińskie
Podanie niżej teksty zapisał w lecie r. 1911 w Klukach Smołdzińskich (pow. słupski) od 68-letniego Marcina Klëki Mikołaj Rudnicki. Ogłosił je w Materiałach i Pracach Komisji Językowej krakowskiej Akademii Umiejętności, t. VI (1913) s. 132-5, 143 i 152-3.
O mowie słowińskiej
N`a⁀Bol•incu, tą ni`e⁀bela żana jiná szpráłka jak kaszëpská (slowjinská), a n•inia fszëtko niemjectié. – To niedłobrże, co ten knáłp p`o⁀mmjecku radz•i…, te t`ą⁀jemu kolo wusz`ół, w`on⁀muszi tak radzec, jak më.
O słowińskiej książce
Naszi stáłrżi t`ij⁀mjel•i ten slowjinsci árnt. A f tim fszëtko pł`o⁀slowjinsku stł`ojalo, co nas na tim swjece be paserł`owalo. A n•inia te czase sǫ prszëszle, co më to fszëtko wj`idzeme, co ten slowjinsci árnt f sw•im pjismje nóm pł`owjadöl. Prsz`ét⁀końca swjata t`ej⁀be⁀bel•i taci chlłopji tij be nł`os•il•i szpëcmuce, a tij be drż`epjejel•i máłl•im lëdzem… krą wot zanokc`ół. N•inia t`o⁀máme fszëtko prsz`ed⁀woczima, fszëtko wj`idzeme, co ten árnt slowinjsci nóm prawǫ pröłdą pł`owjadöł.
O jeziorze
Dło⁀tá snáłtka parhu m`ë⁀cema w`ëc•igac, koc dło⁀Spi – to je ta Sjep. – F tim gląböłcim mjöle to je éjwen hrint ós mjitci tą⁀ni⁀ma żółná czwjardéwá hrintu spółtka. – Mjize K`ąpinǫ ós mjize Ljebǫ́… to slëchá do Lółdné fszsëtko, dło téj gląböłcié rżjeci. – A ta Grżëba ta má tëlk zjelska, co tu ni⁀m`ǫ́ nicht lłowjic, to tu je rip dłosc, ale nick jim nie mǫ́ płomoc. N`e⁀majǫ́ tą swǫ́ z`áłchową te rëbe.
– Głąböłká Lółdná, a tą płodle chuja – tą je ten snáłtci wes`ëszk, to je lółdn•o wes`ëszk, dicht p`erżena włode, taká modr`áł gläna, bar•zo sëtá.
– Czwjard`i hrint… f tim czwj`erdzechlu; ga já ce… pałl wubjic, te won mje jidze l•ik… z`a⁀rąkam•i bułten; tą teisz je gl•inn•`i hrint.
O żeglarstwie i rybactwie
– Ga j`áł⁀jidą n`a⁀jezoro, a w`ulowja dichtich rip, te n`i⁀prszidǫ, a sǫ w`ëleżal•i w lószku se swǫ niastǫ́, a cǫ mjec tac`i dzéjl, jak jáł. Ni chwalew`ół záłs te rëbe dło⁀dóm.
– M`ë⁀jedzema z`a⁀tonią… prąt… ten bdze wj`idlam•i gnółn•i w`ot⁀jëne dzére do dredzi`éj. A te won má klucz; ga won nie má prłosto stirżłone, te won muszi szëkac, te won má po praw`éj abo lew`éj. Ga won máł gwesn`éj dzére w`egnóne ti(m) prątą, te tij c•`igárże stłojǫ́ ju tą… ós potc•igaw`ǫ́ to jadro pod⁀lót. Ga tij c•`igárże to cal`éj krszidlo majǫ́ potc•igńłone, te tij kapt`éjnowje, co wu wáłci sǫ́… ni wel`ǫ́ dal`éj…
– Klłoc wu powar•z•i to je dlatewá, ga pł`owar•ze nóm sa prszejerwjǫ… t`a⁀możeme doch wjidzec, dze ten klłoc na té włodze plëwá. Za tim m`ë⁀se w`e(j)znieme cél ós j`edzeme prłosto z`a⁀klocą.
Fauna
Klebłocón tjen se wopelëcze wot tech żáłp a zmjija w`on⁀bierże teisz, a te na se tak wjije kolo nłosa jjemu. Ale kriróm ten zásł n`ie⁀bierże żółné żabe, blółs szkłoda w`on⁀czini, dze më se bółp fs`adzema, te won w`ëriwa buten ós pelëcze ten bółp.
A zajce te nóm z`áłs⁀cziniǫ szkłodą f korusach, won fszëstcie t(e) lëste won wegrizá wot tech korusół.
A sarna abo kłozel te nóm z`áłs⁀cziniǫ f tëfl`ach szkłodą. T`ë⁀drapiǫ nóm tëfle z hrintu.
Ten köłp(chj) záłs ten grize na snáłtciem ta kłopa…; to je jewá żiwnosc. Ten kölp(chj) máł nłos jak gąs a dluga szëja, co won se mók z hrintu w`ëchalowac jewá żiwnosc. A máł te nłodzi, chtore j`inacze jáł ńj`e⁀mogą zwac do plëwaniá. Ga won je młod`i, te won je szar`i…, jak żłoröł, ga won stáłri, to won je bjáłl•i.
Wárna je rałpft`áłch t`a⁀bierże mlod`éj kasząta ós kurżąta tejsz mlod`éj.
A te jine ftáłchi sa żëwjǫ wót tech robáłczkół z hrintu.
Lës tjen záłs żëje w`ot⁀scerża, n`áłmjile wot tá stáłrá psa, wót tá scerża.
Tjen wjejldzi włorżel, tj`en⁀bierze n`áłmjile rëbë bo kacze bo jiná ftáłcha.
Dzewj`i swjinia t`a⁀se⁀trszema f tech wjejldzich las`ach… `a⁀cziniǫ t`ejsz⁀wjejlgą szkłodą lëdzem. Tëfle z hrintu nłosą buten a tak në te zburżujǫ tak, ga ten hrint be bél s plëgą zworółn•i. Jich n`áłlepszá żiwnosc je dze dąbe sǫ ta za tem•i żel`ądzam•i. Te në to grëzǫ jak gap kółń sjeczką gris. A koléra won máł czárną. A nłodzi tak jak kłozel.